We delen onze mooiste verhalen met bekenden en relatief vreemden.
Intieme momenten worden al lang niet meer alleen binnenskamers beleefd.
Een romantisch diner met een nieuwe liefde wordt vastgelegd op een prachtige foto: ‘Het was genieten’.
Een selfie met de kinderen zondagochtend in het ouderlijke bed.
‘Deze draakjes konden niet wachten.’
Maar om nou een foto van jezelf te plaatsen aan het bureau van je huisarts met het bijschrift:
‘Dat is even schrikken :-(’.
Nee, dat doen we niet zo snel.
Bekendmaken dat je ernstig ziek bent, lijkt een taboe.
Waarom hebben we daar eigenlijk zoveel moeite mee?
Onze persoonlijke eerste reactie op slecht nieuws geeft daar een antwoord op.
Als de diagnose kanker valt, schrikken we allemaal.
Even zijn jij en je dokter als enigen op de hoogte van dit vreselijke nieuws. Er schieten duizend gedachten en vragen door je hoofd, maar je krijgt er geen één over je lippen.
Je hoort wat de dokter zegt, maar het volledig bevatten van zijn woorden doe je niet.
Je draagt een beangstigend ‘geheim’ met je mee, hoe nu verder?
10 tips: Hoe vertel ik mijn omgeving dat ik kanker heb?
Na de diagnose kanker volgen er momenten waarin alleen jij en een paar intimi weten dat je lichaam een ernstige ziekte heeft ontwikkeld.
Je zoekt steun bij familie en vrienden maar, hoe vertel je hen dat je kanker hebt?
Elke De Klerk
Schrijft vaak vanuit haar eigen ervaring over de vele aspecten waarmee kankerpatiënten te maken krijgen.
Je eerste reactie
Zelf ontving ik de definitieve uitslag via de telefoon. Ik liep buiten op straat samen met mijn vriend. Ook hij verwachtte dat telefoontje en keek me vragend aan.
Ik herhaalde wat de dokter had gezegd en voegde er een opbeurende opmerking aan toe. Dát was mijn reactie.
Ik probeerde pijnverzachtende omstandigheden te creëren.
In de weken daarna leerde ik dat sommige gevoelens van pijn of teleurstelling ook ruimte verdienen en gevoeld mogen worden.
Daar kreeg ik behoefte aan en daar had mijn omgeving eveneens recht op. Het was niet nodig om mensen te beschermen voor slecht nieuws.
Later stelde ik ook mijn familie, mijn werkgever en mijn vrienden op de hoogte.
Een aantal van hen sprak ik over de telefoon, sommigen via social media of via een chatgesprek. Anderen kregen het persoonlijk van me te horen.
Het was niet per se iets wat ik aan de grote klok wilde hangen maar ik moest mensen uitleggen waarom ik voorlopig even minder in beeld zou zijn.
Ik merkte al snel dat mensen graag op de hoogte gehouden wilden worden.
Dat overviel me een beetje.
Het zou namelijk een dagtaak zijn geweest om iedereen persoonlijk na te bellen bij iedere stap die ik maakte tijdens die eerste rommelige weken. Bovendien kon ik niet garanderen dat de eerste persoon die ik sprak over het verloop, hetzèlfde verslag zou krijgen als de derde die ik moest bellen.
NA EEN TIJDJE GING IK HIER BETER MEE OM, DEZE TIPS DEEL IK MET JOU.
Negen tips en een voorbeeldbrief
Via e-mail of sociale media mensen op de hoogte stellen, was makkelijker voor mij. Ook al gingen er tientallen minuten voorbij voordat ik de juiste manier had gevonden om de boodschap over te brengen. Het gaf me de mogelijkheid zorgvuldig mijn woorden te kiezen en de reactie van de ander rustig op me in te kunnen laten werken.
Niet iedereen is goed in schrijven en iedere situatie is anders. Toch heb ik een aantal zinnen verzameld (Zie tip 9) die je gewoon van me mag stelen als je niet goed weet hoe je jouw moeilijke boodschap moet overbrengen.
Wees erop voorbereid dat het lastig blijft om erover te praten, je situatie is aan verandering onderhevig en zelfs tot lang na het herstel van een succesvolle kankerbehandeling blijven de gevolgen een rol spelen.
Mensen in je omgeving kunnen het best op jou anticiperen als ze weten waar je behoefte aan hebt. Ondanks dat, kunnen jouw omstandigheden moeilijk zijn ook voor je omgeving.
Boeken over kanker
Boeken over kanker hebben wij voor je verzameld in ons boeken overzicht.
Vind relevante boeken die nu van toepassing voor je zijn.
Tip 1 - Jij bent de baas
Vertel het aan wie je wilt, wanneer je daar klaar voor bent.
Deze tips zijn ter inspiratie, maar geef er vooral een eigen invulling aan.
Boeken over kanker hebben wij voor je verzameld in ons boekenoverzicht.
Vind relevante boeken die nu passen bij jouw situatie.
Tip 2 - Neem je tijd
Als je iemand op de hoogte stelt, zorg er dan voor dat je daar even rustig de tijd voor neemt. Bedenk van tevoren wat je wilt vertellen en eventueel nodig hebt.
Misschien is dat slechts een lief woord of wil je een klein klusje overdragen.
Het kan veel emoties oproepen wanneer je over je gezondheid vertelt, zowel bij de ander als bij jou. Als iemand weet wat jij nodig hebt, dan helpt het hen om die gevoelens een plek te geven.
Geef mensen de ruimte om te reageren. Hun eerste reactie is meestal een reflex.
Laat hen weten dat je ze de tijd gunt om aan het idee te wennen.
Tip 3 - Al die vragen!
Houd er rekening mee dat sommige mensen vragen zullen stellen.
Het kan soms fijn zijn om even te wachten met het delen van het nieuws tot jij zelf wat grip hebt op de situatie. Je bent dan wellicht beter in staat om een aantal vragen te beantwoorden.
Soms vragen familie en bekenden de oren van je hoofd. Geef gerust aan wanneer dat te veel voor je is. Bedenk dat ook zij geschrokken zijn en hun medeleven willen tonen, soms in de vorm van het stellen van veel vragen.
Het hangt natuurlijk van je karakter af of en hoe je anderen wilt betrekken. Het kan heerlijk zijn om je gevoelens te delen, maar soms ook om helemaal niemand te willen zien of spreken.
Zonder je bij voorkeur niet af van iedereen totdat je alle feiten op een rijtje hebt, sommige mensen kunnen je juist heel goed gerust stellen in afwachting van resultaten.
Voel je je eenzaam/heb je het moeilijk, probeer dan contact te zoeken met iemand die je vertrouwt. Zelfs een telefoontje kan al verlichting geven, even je hart luchten.
Een luisterend oor vind je ook altijd bij het KWF (0800 - 022 66 22) en/of bij een inloophuis in jouw omgeving.
Tip 4 - Wees eerlijk
Niemand heeft er wat aan als je de waarheid verdraait. Je zult er zelf het meest onder lijden, mensen zullen niet weten wat er met je aan de hand is en kunnen niet op jouw echte behoeftes anticiperen. Je hebt nu alle energie nodig voor je behandeling; Het is simpelweg te zwaar om de schijn op te houden of je daar überhaupt druk over te maken.
Tip 5 - Andermans ervaringen
Veel mensen kennen iemand die ook kanker heeft gehad.
Sommige mensen leggen onbedoeld een link met jouw diagnose en dat wat ze weten over kanker.
Als het veel verdriet heeft veroorzaakt dan kan jouw diagnose als een schok bij hen binnenkomen. Anderen reageren misschien juist onverwacht laconiek omdat ze gevallen kennen met een voorspoedige afloop.
Hoe het ook uitpakt, de ervaringen van anderen zeggen weinig tot niets over jouw diagnose of over het te verwachten resultaat van je behandeling.
Als het je stoort dat er voorbeelden worden aangehaald, geeft dat dan op tijd aan om verwarring te voorkomen.
Tip 6 - Woordvoerder
Wijs iemand aan die, namens jou, het woord kan voeren wanneer dat nodig is.
Kies bijvoorbeeld een collega waar je goed mee op kunt schieten, die als contactpersoon op kan treden naar andere collega’s toe.
Of een familielid dat binnen de familie mensen op de hoogte stelt.
Heb je zelf geen email- of postadressen?
Vraag dan iemand anders om die informatie voor je te verzamelen.
Selecteer de onderstaande tekst en kopiëer hem (ctrl+v)
Plak (ctrl +c) de tekst in je eigen email programma of in WhatsApp, pas de tekst nog wel even aan op je eigen situatie.
Beste (...),
Misschien hebben jullie al gehoord dat ik ernstig ziek ben.
Er is in de afgelopen weken (…) kanker bij mij vastgesteld.
Het was een grote schok voor mij (en …). De komende periode zal voor mij / ons in het teken staan van behandelingen en het herstel daarvan.
Ik begrijp dat jullie hier ook van schrikken, het is een onverwacht bericht.
Hoewel het al wel duidelijk is dat ik kanker heb, is er nog meer onderzoek nodig voordat de behandeling start. Ik heb dus nog niet alle antwoorden, maar ik houd jullie (via …. / eens in de zoveel tijd) op de hoogte van de ontwikkelingen.
Ik kan in de komende tijd waarschijnlijk wat extra hulp gebruiken. Graag wil ik jullie toevoegen aan mijn hulpteam zodat ik jullie om hulp kan vragen van praktische aard. Dat maakt het voor mij wat makkelijker om de komende periode te doorstaan en kan ik e.e.a. beter plannen.
Mag ik jou toevoegen?
De behandeling zal veel energie vragen, ik heb misschien hulp nodig om de kinderen van school te halen, boodschappen te doen, de hond uit te laten of gewoon voor wat gezelschap in het ziekenhuis.
Op KankerEnIk.nl wordt mijn aandoening in het kort uitgelegd en kun je toegankelijke informatie vinden over waar ik doorheen zal gaan in de aankomende periode. Weet je niet zo goed wat je moet zeggen?
Een kaartje waardeer ik op zijn tijd enorm! Ik vind het ook leuk als je me een bezoek wilt brengen al moeten we dat vooraf goed afstemmen.
Het kan zijn dat ik bezoek kort moet houden wegens vermoeidheid. Ik hoop dat jullie begrijpen dat ik af en toe mijn nieuwe grenzen aan moet geven.
Alvast bedankt voor alle steun en begrip tijdens deze moeilijke omstandigheden.
Veel liefs (...)
Adres: (....) (....) (....)
Datum: 21 september 2018
Auteur: Elke De Klerk
Redactie: José Sieverink
Gerelateerde producten
gratis e-boek chemotherapie en ik
Schrijf je gedachten en eigen ervaringen en interessante tips van anderen op. Er zal nu veel op je af komen en de kans is wat groter dat je daardoor iets kunt vergeten. Vind op onze productenpagina meer suggesties van handige en bruikbare items ter ondersteuning in deze periode.
Tip 7 - Organiseer je zorgteam
Het proces dat je ingaat kan de dagelijkse dingen, die je normaal doet, veel zwaarder maken. Bedenk wie jou bij zou kunnen staan tijdens je behandelingen voor een boodschap, of voor vervoer etc.
Maak een app-groep aan en spreek wat etiquette af over hoe jij geboden of gevraagde hulp het liefst ontvangt.
Jij bepaalt wat je nodig hebt en wie je uitnodigt.
Zo blijft je zorgteam overzichtelijk en kun je zelf kiezen wie jou ergens mee kan helpen.
Tip 8 - Erfelijkheid
Ziekenhuizen hebben vaak een familiebrief ter beschikking om in het geval van een erfelijke aandoening eventuele betrokkenen op de hoogte te stellen. Vraag daarnaar bij de verpleegafdeling of aan je arts. Ook als het niet werd aangeboden en wanneer je daar behoefte aan hebt.
Tip 9 - Een voorbeeldbrief
Gebruik deze voorbeeldzinnen om je eigen boodschap onder woorden te brengen:
Tip 10 - Visite
Vergeet niet om je adres te vermelden zodat mensen je een kaartje kunnen sturen of bij je op bezoek kunnen komen.
Overleg voor bezoek is - meestal - wel gewenst. Als er sprake is van een verkoudheid of een griep bij je bezoek, stel de afspraak dan uit tot een ander moment.
Durf vooraf een tijdsindicatie aan te geven van de lengte van het bezoek en wees niet bang om visite aan te geven dat je het eerder af wilt ronden wanneer je moe wordt en wilt rusten.
Welke manier je ook kiest om je door de aankomende behandelingen heen te slaan, tip 1 blijft altijd van kracht.
Jij bent de baas en je kiest zelf welke manier voor jou het beste werkt.
